-
1 терәлеп утыру
сиде́ть без де́ла; сиде́ть болва́ном -
2 терәлү
неперех.мичкә терәлде — он прислони́лся к пе́чке
коймага терәлү — притули́ться у забо́ра
2)а) каса́ться/косну́ться, прикаса́ться/прикосну́ться || каса́ние, прикоснове́ние (вплотну́ю)бер-берсенә терәлеп торган биналар — зда́ния, вплотну́ю каса́ющиеся друг дру́га
б) почти́ каса́ться, быть о́чень бли́зким/сме́жным, сопреде́льным || сме́жность, сопреде́льностьбасуга терәлеп торган урман — лес, стоя́щий у са́мого по́ля
терәлеп торган күршеләр — сосе́ди (сосе́дние дома́), стоя́щие о́чень бли́зко ря́дом
в) доходи́ть/дойти́ высото́й ( до чего)башы күккә терәлгән — высото́й до небе́с
3)а) упира́ться/упере́ться (обо что, во что)ярга терәлү — упира́ться о бе́рег
б) засто́пориваться/засто́пориться; приостана́вливаться/приостанови́тьсяһөҗүм терәлде — ата́ка засто́порилась
эш акчага терәлә — де́ло зави́сит от де́нег (упира́ется в де́ньги)
5) см. текәлүтерәлеп карау — смотре́ть в упо́р
6) перен.а) смотре́ть, обраща́ться (с вожделением, с просьбой, с мольбой); обрати́тьсябайларга терәлү — обрати́ться с мольбо́й к богача́м
б) остана́вливаться/останови́ться ( с надеждой)капка саен терәлү — остана́вливаться у ка́ждых воро́т
7) перен. приближа́ться/прибли́зиться вплотну́ю; стоя́ть совсе́м бли́зкокыш терәлеп тора — зима́ близка́; зима́ у поро́га
8) страд. от терәү; подпере́ться, быть подпёртым•- терәлеп кату
- терәлеп туктау
- терәлеп калу
- терәлеп утыру -
3 арка
I а́ркасущ.; архит.а́рка (железобетонная, декоративная, триумфальная) || а́рочныйII арка́сущ.1) спина́ (у человека, животных) || спинно́й ( позвонок)арка белән сөялү — прислони́ться спино́й
аркага яту — лечь на спи́ну
арка сөяге — спинно́й хребе́т
2) спи́нка (у ребёнка, мелких животных, птиц; у кресла, дивана, спальни)урындык аркасына терәлеп утыру — сиде́ть, привали́вшись на спи́нку сту́ла
3) запле́чье, зако́рки прост. || запле́чныйарка капчыгы — запле́чный мешо́к
4) спи́нка, спина́ (рубашки, шубы, плаща) || спинно́й ( шов)5) в знач. нареч. аркадан в спи́ну, сза́диҗил аркадан исә — ве́тер ду́ет сза́ди (в спи́ну)
6) возвы́шенность, хребе́т•- арка бөкрәйтү
- арка җелеге
- арка көбәсе
- арка мие
- арка сөяге
- арка чыгару
- арка чыгу
- аркага асмалы
- аркага салу••арка белән сизү (тою) — чу́вствовать (ощуща́ть) спино́й (чей-л. взгляд, отрицательное отношение коллектива к себе)
арка биреп — см. арка куеп
арка бирү — см. аркан әйләнү
арка бөгеп — не разгиба́я спины́ ( выполнять очень тяжёлую работу)
арка бөкресе чыгу — см. бөкре чыгу
арка кашырга (кашырлык) да вакыт юк — поверну́ться (да́же) не́когда
арка кимерүче — захребе́тник прост.
арка кочтыру — брать (взять, посади́ть) на зако́рки
арка кую — см. аркан әйләнү
арка сөяге йомшак булу — бесхребе́тность разг.
арка таянычы (терәге) — опо́ра; опло́т высок.
арка терәп — см. аяк терәп
арка тире агызу — труди́ться в по́те лица́; умыва́ться по́том
арка тиресен тунау (каезлау) — усил.; см. арка тунау
арка чиләндерү (чиләтү) — усил.; см. арка бөгү 2)
аркага ату — книжн.; прям.; перен. стреля́ть (вы́стрел) в спи́ну
аркага менеп атлану — см. аркага атлану 1)
аркадан кагу — (букв. потрепа́ть по спине́) гла́дить (погла́дить) по спи́нке (голо́вке, голове́)
- арка бөгүаркаңда тату — испы́тывать (испыта́ть, пережива́ть/пережи́ть, узнава́ть/узна́ть, чу́вствовать, почу́вствовать) на свое́й со́бственной спине́ (на своём горбу́) (голод, бедность, лишения, унижения)
- арка каезлау
- арка кашу
- арка кимерү
- арка куеп
- арка күрсәтү
- арка кыздыру
- арка кымырҗу
- арка кычыту
- арка сөяксез
- арка тире агызып
- арка тунау
- арка чымырдау
- арка чемердәү
- аркага атлану
- аркага кайнар су койган кебек булу
- аркадан кайнар су койган кебек булу
- аркага кайнар су сипкән кебек булу
- аркага пычак кадау
- аркага хәнҗәр кадау
- аркага салкын су койган кебек булу
- аркага суык су койган кебек булу
- аркага салкын су сипкән кебек булу
- аркага суык су сипкән кебек булу
- аркадан салкын йөгерү
- арка буйлап салкын йөгерү
- аркадан суык йөгерү
- арка буйлап суык йөгерү
- аркадан таракан йөгерү
- аркадан таракан йөгереп үтү
- аркага таракан йөгерү
- аркага таракан йөгереп үтү
- арканы кояш кыздырганчы
- арканы кояш кыздыра башлаганчы